یک آیه در روز

 یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذا جاءَکَ الْمُؤْمِناتُ یُبایِعْنَکَ عَلی‏ أَنْ لا یُشْرِکْنَ بِاللَّهِ شَیْئاً وَ لا یَسْرِقْنَ وَ لا یَزْنینَ وَ لا یَقْتُلْنَ أَوْلادَهُنَّ وَ لا یَأْتینَ بِبُهْتانٍ یَفْتَرینَهُ بَیْنَ أَیْدیهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ وَ لا یَعْصینَکَ فی‏ مَعْرُوفٍ فَبایِعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ

18 جمادی‌الثانی 1446

ترجمه

ای پیامبر! هنگامی که زنان مومن نزد تو آمدند [که] با تو بیعت کنند بر اینکه به خداوند در چیزی شرک نورزند و دزدی نکنند و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند و بهتانی [= نسبت دادن دروغی] را نیاورند که آن را به افتراء میان دستها و پاهای خود ببندند و در هیچ [کار] شایسته‌ای نافرمانی‌ تو را نکنند، پس با آنها بیعت کن و برایشان از خداوند طلب آمرزش کن که همانا خداوند بسیار آمرزنده همواره مهربان است.

اختلاف قرائت

النَّبِیُّ إِذَا / النَّبِیءُ إِذَا / النَّبِیءُ وِذَا

در عموم قراءات به همین صورت «النَّبِیُّ إِذَا» قرائت شده است؛

اما در قرائت اهل مدینه (نافع) اولا کلمه «النَّبِیُّ» به صورت مهموز اللام (النَّبِیءُ) قرائت شده است؛ و ثانیا کلمه بعدی هم به همین صورت «إِذَا» (به نحوی که همزه پایان «النبیء، به تحقیق؛ و همزه «إذا» به تسهیل تلفظ شده) و هم به صورت «وِذا» قرائت شده است.

معجم القراءات، ج9، ص430[1]

جاءَ کَ[2]

الْمُؤْمِنَاتُ[3]

شَیْئًا[4]

لَا یَقْتُلْنَ / لَا یُقَتِّلْنَ

این کلمه را عموما به صورت «َلَا یَقْتُلْنَ» (فعل ثلاثی مجرد) ‌قرائت کرده‌اند؛

اما در برخی قراءات اربعه عشر (حسن) و برخی قراءات غیرمشهور (قرائتی از حضرت علی ع و از أبوعبدالرحمن سلمی به صورت «لا یُقَتِّلْنَ» (باب تفعیل) قرائت شده است.

معجم القراءات، ج9، ص430[5]؛ المغنی فی القراءات، ص1785[6]

أَوْلَادَهُنَّ / أولادهُنَّه[7]

وَلَا یَأْتِینَ / وَلَا یَاتِینَ

در اکثر قراءات حرف دوم این کلمه به صورت همزه (لَا یَأْتِینَ) قرائت شده است؛

اما در روایتی از قرا‌ئت اهل بصره (ابوعمرو) و روایت ورش از قرائت نافع (مدینه) و برخی طرق قرائت عاصم (محمد بن حبیب شمونی از أعشى از شعبه) و برخی قراء عشره (ابوجعفر) و برخی قراءات غیرمشهور (أزرق و إصبهانی) به صورت الف «یَاتِینَ» قرائت شده است؛ و حمزه (از قراء کوفه) نیز در وقف به همین صورت قرائت کرده است.

معجم القراءات، ج9، ص430-431[8]

بَیْنَ أَیْدِیهِنَّ / أیدیهُنّة[9]

وَأَرْجُلِهِنَّ / وأَرْجُلِهُنَّه[10]

فَبَایِعْهُنَّ / فَبَایِعْهُنَّه[11]

وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ / وَاسْتَغْفِر لَّهُنَّ / وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّه

در روایت سوسی از قرائت ابوعمرو (بصره) و نیز در برخی قراءات اربعه عشر (ابن محیصن و یزیدی) حرف «ر» در «ل» ادغام می‌شود و به صورت «وَاسْتَغْفِر لَّهُنَّ» قرا‌تس می شود و در برخی طرق راوی دیگر ابوعمرو (دوری) نیز به همین صورت قرائت شده است.

معجم القراءات، ج9، ص431[12]

 

---

[1] . . قرأ نافع «النبیء» فیلتقی وصلا همزتان مضمومة فمکسورة، فیقرأ بتحقیق الأولى وبتسهیل الثانیة بَیْنَ بَیْنَ، وبإبدالها واواً خالصة مکسورة «النبیء وذا».

[2] . تقدمت الإمالة وحکم الهمزة فی الوقف فی الآیة الأولى من هذه السورة (معجم القراءات، ج9، ص430).

[3] . تقدمت القراءة بإبدال الهمزة واوا فی الآیة / 10 من هذه السورة (معجم القراءات، ج9، ص430).

[4] . تقدمت القراءة فیه عند الوقف فی الآیة / 123 من سورة البقرة، والآیة 3 من سورة الفرقان (معجم القراءات، ج9، ص430).

.[5] . قراءة الجماعة «ولایقتُلْنَ» بالتخفیف من «قَتَل».

. وقرأ علی بن أبی طالب والحسن وأبو عبد الرحمن السلمی «ولا یُقَتِّلْنَ» بالتشدید.

. وجاءت القراءة فی مختصر ابن خالویه «ولا تُقَتِّلْنَ» بالتاء فی أوله وشدّد التاء فی وسطه، ولعله تصحیف، وصوابه بالیاء.

[6] . السلمی و حسن و ابن المقسم «ولا یُقَتِّلْنَ أولادهنّ» بضم الیاء و فتح القاف و کسر التاء و التشدید.

[7] . . قرأ یعقوب بخلاف عنه بهاء السکت فی الوقف «أولادهُنَّه» (معجم القراءات، ج9، ص430).

[8] . قرأ أبو عمرو بخلاف عنه وأبو جعفر والأزرق و ورش والأصبهانی و محمد بن حبیب الشمونی عن الأعشى عن أبی بکر عن عاصم «ولایاتین» بإبدال الهمزة الفاً.

. وکذا جاءت قراءة حمزة فی الوقف.

وقراءة الجماعة بالفتح.

[9] . . قرأ یعقوب فی الوقف بخلاف عنه بهاء السکت «أیدیهُنّة». والقراءة عنه بضم الهاء على مذهبه المعروف وقفاً و وصلاً سواء (معجم القراءات، ج9، ص431).

[10] . . قراءة یعقوب بخلاف عنه بهاء السکت فی الوقف «وأَرْجُلِهُنَّه» (معجم القراءات، ج9، ص431).

[11] . . قراءة یعقوب فی الوقف بهاء السکت «فبایعهُنّه» (معجم القراءات، ج9، ص431).

[12] . قراءة أبی عمرو من روایة السوسی بإدغام الراء فی اللام، ووافقه ابن محیصن والیزیدی.

. واختلف عنه من روایة الدوری.

وتقدم مثل هذا مراراً ، وانظر الآیة /19 من سورة.

. قرأ یعقوب فی الوقف بخلاف عنه بهاء السکت «لهُنّه»