یک آیه در روز

 

 

5) الف. از امام باقر ع روایت شده است که:

رسول الله ص فرمودند: همانا بر سمت راست عرش جماعتی هستند که چهره‌هایشان نورانی است بر منابری از نور که پیامبران به حال آنان غبطه می‌خورند در حالی که پیامبر و شهید نیستند.

گفتند: ای پیامبر خدا! و چه چیزی مایه قرب بیشتر آنان به خدا شده است در حالی که از پیامبران و شهدا نیستند؟

فرمودند: آنان شیعیان علی ع هستند و علی ع امامشان است.

ب. این حدیث با سند دیگری هم آمده با این عبارت که فرمودند: پیامبران و رسولان به حال آنان غبطه می‌خورند.

گفته شد: چقدر منزلت اینان عظیم است!

فرمودند: اینان به خدا سوگند شیعیان علی ع هستند و او امامشان است.

المحاسن، ج‏1، ص181-182

الف. عَنْهُ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ جَمِیلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ الثَّقَفِیِّ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع:

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: إِنَّ عَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ قَوْماً وُجُوهُهُمْ مِنْ نُورٍ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ یَغْبِطُهُمُ النَّبِیُّونَ لَیْسُوا بِأَنْبِیَاءَ وَ لَا شُهَدَاءَ.

فَقَالُوا: یَا نَبِیَّ اللَّهِ وَ مَا ازْدَادُوا هَؤُلَاءِ مِنَ اللَّهِ إِذَا لَمْ یَکُونُوا أَنْبِیَاءَ وَ لَا شُهَدَاءَ إِلَّا قُرْباً مِنَ اللَّهِ؟

قَالَ: أُولَئِکَ شِیعَةُ عَلِیٍّ وَ عَلِیٌّ إِمَامُهُمْ.

ب. عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ مُثَنًّى الْحَنَّاطِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع نَحْوَهُ وَ اخْتَلَفَ فِیهِ بَعْضُ لَفْظِهِ:

قَالَ: یَغْبِطُهُمُ النَّبِیُّونَ وَ الْمُرْسَلُونَ.

قُلْتُ: جُعِلْتُ فِدَاکَ مَا أَعْظَمَ مَنْزِلَةً هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ!

فَقَالَ: هَؤُلَاءِ وَ اللَّهِ شِیعَةُ عَلِیٍّ وَ هُوَ إِمَامُهُم‏.

ج. و در حدیث دیگری امام صادق ع روایت کرده‌اند که:

رسول الله ص فرمودند: در دست راست خدا - و خداوند هر دو دستش راست است- و در سمت راست عرش جماعتی هستند که چهراه‌هایشان از نور است؛ لباسهایشان از نور است؛ بر کرسی‌هایی از نور.

علی ع گفت: یا رسول الله ص! اینان چه‌کسانی‌اند؟

فرمود: شیعیان ما؛ و تو امامشان هستی.

قرب الإسناد، ص61

حَدَّثَنِی السِّنْدِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ ‏عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ، عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ قَالَ:

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: عَنْ یَمِینِ اللَّهِ- وَ کِلْتَا یَدَیْهِ یَمِینٌ- عَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ قَوْمٌ عَلَى وُجُوهِهِمْ نُورٌ، لِبَاسُهُمْ مِنْ نُورٍ، عَلَى کَرَاسِیَّ مِنْ نُورٍ.

فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ: یَا رَسُولَ اللَّهِ، مَنْ هَؤُلَاءِ؟

فَقَالَ لَهُ: شِیعَتُنَا وَ أَنْتَ إِمَامُهُمْ.

د. در فرازی از دعای ندبه (که این دعا را امام صادق ع به شیعیان یاد داده‌اند؛ ر.ک: جمال الأسبوع، ص553[1] و زاد المعاد، ص303[2]) آمده است که:

... سپس پیامبر اکرم ص به حضرت علی ع فرمودند: و تو برادر و وصی من هستی؛ گوشت تو از گوشت من و خون تو از خون من است؛ صلح با تو صلح با من و جنگ با تو جنگ با من است و ایمان با گوشت و خون تو آمیخته همان گونه که با گوشت و خون من آمیخته است؛ و فردا تو بر سر حوض همراه من خواهی بود و تو جانشین من هستی و تو دین [= بدهی] مرا ادا می‌کنی و وعده هایم را محقق می‌گردانی؛ و شیعیان تو بر مبنرهایی از نور هستند، چهره‌هایشان سفید، پیرامون من در بهشت در حالی که همسایگان من اند؛ و ای علی! اگر تو نبودی مومنان بعد از من شناخته نمی‌شدند....

المزار الکبیر (لابن المشهدی)، ص: 577؛ جمال الأسبوع، ص553

... ثُمَّ قَالَ لَهُ: أَنْتَ أَخِی وَ وَصِیِّی وَ وَارِثِی، لَحْمُکَ مِنْ لَحْمِی، وَ دَمُکَ مِنْ دَمِی، وَ سِلْمُکَ سِلْمِی، وَ حَرْبُکَ حَرْبِی، وَ الْإِیمَانُ مُخَالِطٌ لَحْمَکَ وَ دَمَکَ، کَمَا خَالَطَ لَحْمِی وَ دَمِی، وَ أَنْتَ غَداً عَلَى الْحَوْضِ مَعِی، وَ أَنْتَ خَلِیفَتِی، وَ أَنْتَ تَقْضِی دَیْنِی وَ تُنْجِزُ عِدَاتِی، وَ شِیعَتُکَ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ مُبْیَضَّةً وُجُوهُهُمْ حَوْلِی فِی الْجَنَّةِ وَ هُمْ جِیرَانِی، وَ لَوْ لَا أَنْتَ یَا عَلِیُّ لَمْ یُعْرَفِ الْمُؤْمِنُونَ بَعْدِی...

این فراز از گفتگوی پیامبر ص با امام علی ع که در دعای ندبه آمده مستقلا از طریق جابر بن عبدااله انصاری نیز چنین روایت شده است:

هنگامی که حضرت علی ع بعد از فتح خیبر بر رسول الله ص وارد شدند پیامبر اکرم ص به او فرمودند: اگر خوف این نبود که طوایفی از امتم آنچه نصاری درباره عیسی بن مریم گفتند درباره تو بگویند امروز چیزی درباره‌ات می‌گفتم که از جماعتی رد نشوی مگر اینکه خاک زیر پایت و باقیمانده آبی که از دستت می‌چکد را برگیرند و بدان شفا جویند. ولیکن همین برای تو بس که تو از منی و من از تو؛ تو از من ارث می‌بری و من از تو؛ و همانا تو نسبت به من به منزله هارون به موسی هستی جز اینکه بعد از من پیامبری نیست و تو هستی که ذمه مرا بری می‌کنی [= قرضهای مرا ادا می‌کنی] و بر سنت من مبارزه می‌نمایی و فردا تو بر سر حوض تو جانشین من هستی و اول کسی هستی که در کنار حوض بر من وارد می‌شود و تو اول کسی هستی که همراه با من خلعت بر تن می‌کند و اولین کس از امتم هستی که وارد بهشت می‌شود و همانا شیعیان تو بر مبنرهایی از نور هستند، با چهره‌هایشان سفید، پیرامون من که شفاعتشان می‌کنم؛ و فردا در بهشت همسایگان من‌اند؛ و همانا صلح با تو صلح با من است و سرّ تو سرّ من است و آشکار تو آشکار من است و خلوص سینه‌ات همچون خلوص من است و فرزندانت فرزندان من‌اند و همانا تو وعده مرا به انجام می‌رسانی و همانا حق با توست و حق بر زبان و قلب و بین دیدگان توست؛ و ایمان با گوشت و خونت آمیخته همان طور که با گوشت و خون من آمیخته است و همانا کسی که بغض تو را داشته باشد بر من در کنار حوض وارد نشود و کسی که تو را دوست داشته باشد هرگز از آن [= آمدن کنار حوض‌] محروم نماند تا اینکه همراه تو بر حوض وارد شود.

پس حضرت علی ع به سجده افتاد و سپس فرمود: حمد و سپاس خدایی را که با اسلام بر من منت گذاشت و قرآن را به من آموخت و مرا محبوب بهترین مووجودات خاتم پیامبران و سرور رسولان قرار داد که این هم از احسان و تفضل او بر من بود.

پس پیامبر ص فرمود: اگر تو نبودی مومنان بعد از من شناخته نمی‌شدند.

الأمالی( للصدوق)، ص96-97

حَدَّثَنَا الشَّیْخُ الْفَقِیهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَیْهِ الْقُمِّیُّ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ الْبَغْدَادِیُّ الْحَافِظُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ یَزِیدَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ ثَوَابٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ عَنْ کَادِحٍ یَعْنِی أبی [أَبَا] جَعْفَرٍ الْبَجَلِیَّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ لَهِیعَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ یَعْنِی ابْنَ زِیَادٍ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ یَسَارٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ:

لَمَّا قَدِمَ عَلِیٌّ ع عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص بِفَتْحِ خَیْبَرَ قَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ لَوْ لَا أَنْ تَقُولَ فِیکَ طَوَائِفُ مِنْ أُمَّتِی مَا قَالَتِ النَّصَارَى لِلْمَسِیحِ عِیسَى بْنِ مَرْیَمَ لَقُلْتُ فِیکَ الْیَوْمَ قَوْلًا لَا تَمُرُّ بِمَلَإٍ إِلَّا أَخَذُوا التُّرَابَ مِنْ تَحْتِ رِجْلَیْکَ وَ مِنْ فَضْلِ طَهُورِکَ یَسْتَشْفُوا بِهِ. وَ لَکِنْ حَسْبُکَ أَنْ تَکُونَ مِنِّی وَ أَنَا مِنْکَ تَرِثُنِی وَ أَرِثُکَ وَ أَنَّکَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدِی وَ أَنَّکَ تُبْرِئُ ذِمَّتِی وَ تُقَاتِلُ عَلَى سُنَّتِی وَ أَنَّکَ غَداً عَلَى الْحَوْضِ خَلِیفَتِی وَ أَنَّکَ أَوَّلُ مَنْ یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ وَ أَنَّکَ أَوَّلُ مَنْ یُکْسَى مَعِی وَ أَنَّکَ أَوَّلُ دَاخِلِ الْجَنَّةِ مِنْ أُمَّتِی وَ أَنَّ شِیعَتَکَ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ مُبْیَضَّةً وُجُوهُهُمْ حَوْلِی أَشْفَعُ لَهُمْ وَ یَکُونُوا غَداً فِی الْجَنَّةِ جِیرَانِی وَ أَنَّ حَرْبَکَ حَرْبِی وَ سِلْمَکَ سِلْمِی وَ أَنَّ سِرَّکَ سِرِّیَ وَ عَلَانِیَتَکَ عَلَانِیَتِی وَ أَنَّ سَرِیرَةَ صَدْرِکَ کَسَرِیرَتِی وَ أَنَّ وُلْدَکَ وُلْدِی وَ أَنَّکَ‏ تُنْجِزُ عِدَاتِی وَ أَنَّ الْحَقَّ مَعَکَ وَ أَنَّ الْحَقَّ عَلَى لِسَانِکَ وَ قَلْبِکَ وَ بَیْنَ عَیْنَیْکَ الْإِیمَانُ مُخَالِطٌ لَحْمَکَ وَ دَمَکَ کَمَا خَالَطَ لَحْمِی وَ دَمِی وَ أَنَّهُ لَنْ یَرِدَ عَلَیَّ الْحَوْضَ مُبْغِضٌ لَکَ وَ لَنْ یَغِیبَ عَنْهُ مُحِبٌّ لَکَ حَتَّى یَرِدَ الْحَوْضَ مَعَکَ.

قَالَ: فَخَرَّ عَلِیٌّ ع سَاجِدا؛ً ثُمَّ قَالَ: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَنْعَمَ عَلَیَّ بِالْإِسْلَامِ وَ عَلَّمَنِی الْقُرْآنَ وَ حَبَّبَنِی إِلَى خَیْرِ الْبَرِیَّةِ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ إِحْسَاناً مِنْهُ وَ فَضْلًا مِنْهُ عَلَیَّ.

قَالَ: فَقَالَ النَّبِیُّ ص: لَوْ لَا أَنْتَ لَمْ یُعْرَفِ الْمُؤْمِنُونَ بَعْدِی.

این حدیث را عینا ابن هلال ثقفی (م283) با سند نزدیکتری در کتاب المعرفه خود (که سند و متن آن در مقدمه چاپ جدید الغارات (‏ج‏1، ص61) آمده است)[3] و طبری آملی (م326) در المسترشد فی إمامة علی بن أبی طالب علیه السلام، (ص633-634)[4] و ابن حیون (م363) در شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار علیهم السلام، ج‏2، ص381- 382 و ص412 و بعد از شیخ صدوق (م391) نیز امثال کراجکی (م449) و دیگران نیز با سند متصل خویش از غیر طریق شیخ صدوق در کنز الفوائد (ج‏2، ص179)[5] و ... آورده‌اند.[6]

 

ب. برخی مصادیق دیگر

ب.1. علمای هدایتگر

6) از امام حسن عسکری روایت شده است که امیرالمومنین ع فرمودند:

هرکس از شیعیان ما که عالم به شریعت ما باشد و ضعفای شیعه را از ظلمت جهلشان به سوی نور علمی که ما وی را بدان مفتخر کرده‌ایم بیرون آورد روز قیامت بیاید در حالی که بر سرش تاجی از نور است که همگان را در آن عرصه‌ها روشن کند و به او خلعتهایی داده شود که کمترین آنها را کسی با دنیا بتمامه حاضر نیست معاوضه کند.

سپس منادی‌ای از جانب خداوند ندا می‌دهد ای بندگان خدا! این عالِم از زمره شاگردان آل محمد ص است؛ پس هرکه را که در دنیا از حیرت جهالت بیرون آورده، به نور او تشبُّث جوید، تا وی را از حیرت ظلمات این عرصه‌ها به تفرجگاه بهشت ببرد.

پس هرکس را که در دنیا خیری به او تعلیم داده بود یا از دلش قفل جهالتی را گشوده بود یا شبهه‌ای را برای وی واضح کرده بود، از آن ظلمات بیرون بَرَد.

الإحتجاج (للطبرسی)، ج‏1، ص16؛ التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام، ص339

حَدَّثَنِی بِهِ السَّیِّدُ الْعَالِمُ الْعَابِدُ أَبُو جَعْفَرٍ مَهْدِیُّ بْنُ أَبِی حَرْبٍ الْحُسَیْنِیُّ الْمَرْعَشِیُ‏ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِی الشَّیْخُ الصَّدُوقُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ الدُّورْیَسْتِیُ‏ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَیْهِ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی‏ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنِی الشَّیْخُ السَّعِیدُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ بَابَوَیْهِ الْقُمِّیُ‏ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِی أَبُو الْحَسَنِ مُحَمَّدُ بْنُ الْقَاسِمِ الْمُفَسِّرُ الْأَسْتَرْآبَادِیُ‏ قَالَ حَدَّثَنِی أَبُو یَعْقُوبَ یُوسُفُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِیَادٍ وَ أَبُو الْحَسَنِ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَیَّارٍ وَ کَانَا مِنَ الشِّیعَةِ الْإِمَامِیَّةِ قَالا حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ الْعَسْکَرِیُّ ع قَال‏: قَالَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع:

مَنْ کَانَ مِنْ شِیعَتِنَا عَالِماً بِشَرِیعَتِنَا، وَ أَخْرَجَ ضُعَفَاءَ شِیعَتِنَا مِنْ ظُلْمَةِ جَهْلِهِمْ إِلَى نُورِ الْعِلْمِ الَّذِی حَبَوْنَاهُ [بِهِ‏] جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ عَلَى رَأْسِهِ تَاجٌ مِنْ نُورٍ یُضِی‏ءُ لِأَهْلِ جَمِیعِ تِلْکَ الْعَرَصَاتِ، وَ [عَلَیْهِ‏] حُلَّةٌ لَا یَقُومُ لِأَقَلِّ سِلْکٍ مِنْهَا الدُّنْیَا بِحَذَافِیرِهَا.

ثُمَّ یُنَادِی مُنَادٍ [مِنْ عِنْدِ اللَّهِ‏]: یَا عِبَادَ اللَّهِ هَذَا عَالِمٌ مِنْ بَعْضِ تَلَامِذَةِ آلِ مُحَمَّدٍ أَلَا فَمَنْ أَخْرَجَهُ فِی الدُّنْیَا مِنْ حَیْرَةِ جَهْلِهِ فَلْیَتَشَبَّثْ بِنُورِهِ، لِیُخْرِجَهُ مِنْ حَیْرَةِ ظُلْمَةِ هَذِهِ الْعَرَصَاتِ إِلَى نَزْهِ الْجِنَانِ.

فَیُخْرِجُ کُلَّ مَنْ کَانَ عَلَّمَهُ فِی الدُّنْیَا خَیْراً، أَوْ فَتَحَ عَنْ قَلْبِهِ مِنَ الْجَهْلِ قُفْلًا، أَوْ أَوْضَحَ لَهُ عَنْ شُبْهَة.[7]

 

ب.2. دوستداران در راه خدا

7) الف. همانا کسانی که در راه خدا همدیگر را دوست دارند روز قیامت بر منابری از نور خواهند بود که نور چهره‌هایشان و نور پیکرهایشان و نور منبرهایشان همه چیز را روشن می‌کند تا حدی که بدان شناخته می‌شوند؛ گفته می‌شود اینان دوستداران در راه خدا بودند.

الکافی، ج‏2، ص125

الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ:

إِنَّ الْمُتَحَابِّینَ فِی اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ قَدْ أَضَاءَ نُورُ وُجُوهِهِمْ وَ نُورُ أَجْسَادِهِمْ وَ نُورُ مَنَابِرِهِمْ کُلَّ شَیْ‏ءٍ حَتَّى یُعْرَفُوا بِهِ؛ فَیُقَالُ: هَؤُلَاءِ الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ.

عین همین حدیث را جابر بن یزید جعفی از امام باقر ع (الأصول الستة عشر، ص223[8]؛ المحاسن، ج‏1، ص265[9]) و حسن بن علی بن فضال از امام کاظم ع (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص152[10]) روایت کرده‌اند.

و اما احادیثی دیگر با همین مضمون:

ب. از امام باقر ع روایت شده که رسول الله ص فرمودند:

همانا کسانی که در راه خدا همدیگر را دوست دارند روز قیامت بر زمینی از زبرجد سبز در سایه عرش خداوند در سمت راست او - که هر دو دستش راست است- خواهند بود؛‌چهره هایشان بسیار درخشان و نروانی‌تر از خورشیدی که طلوع کرده، هر فرشته مقرب و پیامبر مرسلی به حال آنان غبطه خورد. مردم می‌گویند: اینان کیانند؟ گفته می‌شود: اینان دوستداران در راه خدا هستند.

الکافی، ج‏2، ص126؛ المحاسن، ج‏1، ص264

عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عُمَرَ بْنِ جَبَلَةَ الْأَحْمَسِیِّ عَنْ أَبِی الْجَارُودِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ:

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى أَرْضِ زَبَرْجَدَةٍ خَضْرَاءَ فِی ظِلِّ عَرْشِهِ عَنْ یَمِینِهِ - وَ کِلْتَا یَدَیْهِ یَمِینٌ - وُجُوهُهُمْ أَشَدُّ بَیَاضاً وَ أَضْوَأُ مِنَ الشَّمْسِ الطَّالِعَةِ؛ یَغْبِطُهُمْ بِمَنْزِلَتِهِمْ کُلُّ مَلَکٍ مُقَرَّبٍ وَ کُلُّ نَبِیٍّ مُرْسَلٍ. یَقُولُ النَّاسُ: مَنْ هَؤُلَاءِ؟ فَیُقَالُ: هَؤُلَاءِ الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ.

ج. ابن ابی منصور روایت کرده که: من و عبدالله بن طلحه و ابن بی یعفور در محضر امام صادق ع بودیم که ایشان خودشان شروع به صحبت کردند و فرمودند: ابن ابی یعفور! رسول الله ص فرمود: شش خصلت هست که در هر کس باشد در پیشگاه خداوند عز و جل و سمت راست خداوند باشد.

ابن ابی یعفور گفت: فدایتان شوم آنها چیستند؟

فرمود: شخص مسلمان برای برادرش آنچه را دوست داشته باشد که برای عزیزترینِ خانواده‌اش دوست دارد؛ و برای او چیزی را ناخوش بدارد که برای عزیزترینِ خانواده ناخوش می‌دارد؛ و در ولایت خیرخواه او باشد.

ابن ابی یعفور گریست و گفت: و چگونه در ولایت خیرخواه او باشد؟

فرمود: ابن ابی یعفور! هنگامی که نسبت به او چنان باشد هم و غم وی او را برمی انگیزاند؛ اگر او خوشحال باشد به خوشحالی او خوشحال شود؛ و اگر او ناراحت باشد به ناراحتی او ناراحت شود؛ و اگر نزد وی چیزی باشد که بتواند مشکل اورا رفع کند اقدام کند وگرنه برایش دعا می‌کند.

سپس امام صادق ع فرمود: سه تا برای شما و سه تا برای ما. اینکه فضل ما را بشناسید و پشت سر ما گام بردارید و منتظر عاقبت کار ما باشید. پس هرکس چنین باشد در پیشگاه خداوند عز و جل خواهد بود و به نور ایشان کسانی که پایین‌تر از ایشانند نور خواهند گرفت؛ و اما کسانی که در سمت راست خداوندند اگر کسانی که پایین‌تر از ایشانند آنها را ببینند به خاطر فضل و برتری‌ای که در اینها می‌بینند زندگی دیگر گوارایشان نخواهد بود!

ابن ابی یعفور گفت: چگونه آنها را نمی‌بینند در حالی که در سمت راست خداوند هستند؟!

فرمود: ابن ابی یعفور! آنان محجوب به نور خداوندند! آیا حدیث رسول الله ص به تو نرسیده است که می‌فرمود: همانا خداوند را در سمت راست عرش در پیشگاه خداوند و سمت راست خداوند آفریده‌هایی است که چهره‌هایشان از برف سفیدتر و از خورشید ظهرهنگام نورانی‌تر است؛ کسی پرسید: آنان کیستند؟ فرمود: آنان دوستداران در [مسیر]جلال خداوندند.

الکافی، ج‏2، ص172-173

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَیُّوبَ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ عَنْ عِیسَى بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ قَالَ:

کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَا وَ ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ وَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ طَلْحَةَ؛ فَقَالَ ابْتِدَاءً مِنْهُ: یَا ابْنَ أَبِی یَعْفُورٍ! قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: سِتُّ خِصَالٍ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَانَ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عَنْ یَمِینِ اللَّهِ‏.

فَقَالَ ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ: وَ مَا هُنَّ جُعِلْتُ فِدَاکَ؟

قَالَ: یُحِبُّ الْمَرْءُ الْمُسْلِمُ لِأَخِیهِ مَا یُحِبُّ لِأَعَزِّ أَهْلِهِ وَ یَکْرَهُ الْمَرْءُ الْمُسْلِمُ لِأَخِیهِ مَا یَکْرَهُ لِأَعَزِّ أَهْلِهِ وَ یُنَاصِحُهُ الْوَلَایَةَ.

فَبَکَى ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ وَ قَالَ: کَیْفَ یُنَاصِحُهُ الْوَلَایَةَ؟

قَالَ: یَا ابْنَ أَبِی یَعْفُورٍ! إِذَا کَانَ مِنْهُ بِتِلْکَ الْمَنْزِلَةِ بَثَّهُ هَمَّهُ‏ فَفَرِحَ لِفَرَحِهِ إِنْ هُوَ فَرِحَ وَ حَزِنَ لِحُزْنِهِ إِنْ هُوَ حَزِنَ وَ إِنْ کَانَ عِنْدَهُ مَا یُفَرِّجُ عَنْهُ فَرَّجَ عَنْهُ وَ إِلَّا دَعَا اللَّهَ لَهُ.

قَالَ: ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: ثَلَاثٌ لَکُمْ‏ وَ ثَلَاثٌ لَنَا. أَنْ تَعْرِفُوا فَضْلَنَا وَ أَنْ تَطَئُوا عَقِبَنَا وَ أَنْ تَنْتَظِرُوا عَاقِبَتَنَا؛ فَمَنْ کَانَ هَکَذَا کَانَ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَیَسْتَضِی‏ءُ بِنُورِهِمْ مَنْ هُوَ أَسْفَلُ مِنْهُمْ؛ وَ أَمَّا الَّذِینَ عَنْ یَمِینِ اللَّهِ فَلَوْ أَنَّهُمْ یَرَاهُمْ مَنْ دُونَهُمْ لَمْ یَهْنِئْهُمُ الْعَیْشُ مِمَّا یَرَوْنَ مِنْ فَضْلِهِمْ.

فَقَالَ ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ: وَ مَا لَهُمْ لَا یرَوْنَ وَ هُمْ عَنْ یَمِینِ اللَّهِ؟

فَقَالَ: یَا ابْنَ أَبِی یَعْفُورٍ! إِنَّهُمْ مَحْجُوبُونَ بِنُورِ اللَّهِ! أَ مَا بَلَغَکَ الْحَدِیثُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص کَانَ یَقُولُ: إِنَّ لِلَّهِ خَلْقاً عَنْ یَمِینِ‏ الْعَرْشِ‏ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ عَنْ یَمِینِ اللَّهِ وُجُوهُهُمْ‏ أَبْیَضُ مِنَ الثَّلْجِ وَ أَضْوَأُ مِنَ الشَّمْسِ الضَّاحِیَةِ یَسْأَلُ السَّائِلُ: مَا هَؤُلَاءِ؟ فَیُقَالُ: هَؤُلَاءِ الَّذِینَ تَحَابُّوا فِی جَلَالِ اللَّهِ.

 

---

[1] . و اما دعاى ندبه‏ که مشتملست بر عقاید حقّه و تاسّف بر غیبت حضرت قائم بسند معتبر از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام منقول است که سنت است این دعاى ندبه را در چهار عید بخوانند ...

[2] . وَ أَمَّا دُعَاءُ النُّدْبَةِ الْمُشْتَمِلُ عَلَى الْعَقَائِدِ الْحَقَّةِ وَ التَّأَسُّفِ عَلَى غَیْبَتِهِ (عج) فَمَرْوِیٌّ بِسَنَدٍ مُعْتَبَرٍ عَنِ الْإِمَامِ جَعْفَرٍ الصَّادِقِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذْ إِنَّ قِرَاءَتَهُ مَسْنُونَةٌ فِی الْأَعْیَادِ الْأَرْبَعَةِ أَیْ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ یَوْمَ عِیدِ الْفِطْرِ وَ یَوْمَ عِیدِ الْأَضْحَى وَ یَوْمَ عِیدِ الْغَدِیرِ، وَ هُوَ:

[3] . فقد ذکر أبو إسحاق إبراهیم بن سعید الثّقفیّ فی کتاب المعرفة: حدّثنی الحسن بن الحسین المغربیّ و کان صالحا، قال: حدّثنا کادح بن جعفر البجلیّ و کان من الأبدال، عن أبی لهیعة، عن عبد الرّحمن بن زیاد؛ عن مسلم بن یسار عن جابر بن عبد اللَّه الأنصاریّ قال: لمّا قدم علیّ علیه السّلام على رسول اللَّه صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم بفتح خیبر قال له رسول اللَّه صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم: لو لا أن تقول فیک طوائف من أمّتی ما قالت النّصارى فی عیسى بن مریم لقلت فیک الیوم قولا لا تمرّ بملإ إلّا أخذوا من تراب رجلیک و من فضل طهورک فیستشفون به و لکن حسبک أن تکون منّی و أنا منک، ترثنی و أرثک، و أنت منّی بمنزلة هارون من موسى إلّا أنّه لا نبیّ بعدی، و انّک تؤدّی عنّی، و تقاتل على سنّتی، و انّک فی الآخرة غدا أقرب النّاس منّی، و انّک غدا على الحوض خلیفتی، و انّک أوّل من یرد علیّ الحوض غدا، و انّک أوّل من یکسى معی، و انّک أوّل من یدخل الجنّة من امّتى، و انّ شیعتک على منابر من نور مبیضّة وجوههم حولی، أشفع لهم و یکونون فی الجنّة جیرانی، و انّ حربک حربی، و انّ سلمک سلمی، و انّ سرّک سرّی، و انّ علانیتک علانیتی، و انّ سریرة صدرک کسریرة صدری، و انّ ولدک ولدی؛ و انّک منجز عدتی و انّ الحقّ معک، و انّ الحقّ على لسانک و فی قلبک و بین عینیک، و انّ الایمان مخالط لحمک و دمک کما خالط لحمی و دمی، و انّه لا یرد علیّ الحوض‏ مبغض لک، و لا یغیب عنه محبّ لک غدا حتّى یرد الحوض معک.

فخرّ علیّ علیه السّلام ساجدا ثمّ قال: الحمد للَّه الّذی منّ علیّ بالإسلام، و علّمنی القرآن، و حبّبنى إلى خیر البریّة خاتم النّبیّین و سیّد المرسلین؛ إحسانا منه إلیّ و فضلا منه علیّ.

فقال له النّبیّ صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم عند ذلک: لو لا أنت یا علیّ لم یعرف المؤمنون بعدی.

[4] . وَ رَوَى الْحَسَنُ بْنُ الْحُسَیْنِ الْعُرَنِیُّ عَنْ کَادِحِ [بْنِ جَعْفَرٍ] عَنْ [عَبْدِ اللَّهِ‏] بْنِ لَهِیعَةَ، عَنْ مُسْلِمِ بْنِ یَسَارٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ، قَالَ:

لَمَّا قَدِمَ عَلِیٌّ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ (ص) بِفَتْحِ خَیْبَرَ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ: لَوْ لَا أَنْ تَقُولَ طَوَائِفُ مِنْ أُمَّتِی مَا قَالَتِ النَّصَارَى فِی عِیسَى ابْنِ مَرْیَمَ لَقُلْتُ فِیکَ الْیَوْمَ قَوْلًا لَا تَمُرُّ بِمَلَإٍ مِنَ الْمُسْلِمِینَ إِلَّا أَخَذُوا مِنْ تُرَابِ رِجْلَیْکَ وَ فَضْلِ طَهُورِکَ یَسْتَشْفُونَ بِهِ، وَ لَکِنْ حَسْبُکَ أَنْ تَکُونَ مِنِّی وَ أَنَا مِنْکَ تَرِثُنِی وَ أَرِثُکَ، وَ أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدِی وَ أَنَّکَ تُؤَدِّی ذِمَّتِی، وَ تُقَاتِلُ عَلَى سُنَّتِی، وَ أَنَّکَ غَداً فِی الْآخِرَةِ أَقْرَبُ النَّاسِ مِنِّی، وَ أَنَّکَ غَداً عَلَى الْحَوْضِ خَلِیفَتِی، وَ أَنَّکَ أَوَّلُ مَنْ یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ غَداً، وَ أَنَّکَ أَوَّلُ مَنْ یُکْسَى مَعِی، وَ أَنَّکَ أَوَّلُ دَاخِلٍ الْجَنَّةَ مِنْ أُمَّتِی، وَ أَنَّ شِیعَتَکَ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ مُبْیَضَّةً وُجُوهُهُمْ حَوْلِی أَشْفَعُ لَهُمْ، وَ یَکُونُونَ فِی الْجَنَّةِ جِیرَانِی، وَ أَنَّ حَرْبَکَ حَرْبِی وَ سِلْمَکَ سِلْمِی وَ سِرَّکَ سِرِّی وَ عَلَانِیَتَکَ عَلَانِیَتِی، وَ سَرِیرَةَ صَدْرِکَ کَسَرِیرَةِ صَدْرِی وَ أَنَّ وُلْدَکَ وُلْدِی، وَ أَنَّکَ مُنْجِزٌ عِدَاتِی، وَ أَنَّ الْحَقَّ مَعَکَ وَ الْحَقَّ عَلَى لِسَانِی وَ فِی قَلْبِکَ وَ بَیْنَ عَیْنَیْکَ، وَ أَنَّ الْإِیمَانَ مُخَالِطٌ لَحْمَکَ وَ دَمَکَ کَمَا خَالَطَ لَحْمِی وَ دَمِی، وَ أَنَّهُ لَا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ غَداً مُبْغِضٌ لَکَ، وَ لَنْ یَغِیبَ عَنْهُ مُحِبٌّ لَکَ غَداً حَتَّى یَرِدَ الْحَوْضَ مَعَک‏.

[5] . وَ حَدَّثَنِی الْقَاضِی السُّلَمِیُّ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ أَخْبَرَنِی أَبُو حَفْصٍ الْعَتَکِیُّ قَالَ حَدَّثَنِی سَعِیدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْحَافِظُ قَالَ أَخْبَرَنِی أَبُو حُصَیْنٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَیْنِ الْکُوفِیُ‏ قِرَاءَةً قَالَ حَدَّثَنَا عُبَادَةُ بْنُ زِیَادٍ الْأَزْدِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا کَادِحُ بْنُ جَعْفَرٍ الْعَابِدُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ لَهِیعَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ زِیَادٍ الْإِفْرِیقِیِّ عَنْ مُسْلِمِ بْنِ یَسَارٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ قَالَ: لَمَّا قَدِمَ عَلِیٌّ ع عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص بِفَتْحِ خَیْبَرَ قَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص لَوْ لَا أَنْ تَقُولَ فِیکَ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِی مَا قَالَتِ النَّصَارَى فِی الْمَسِیحِ ابْنِ مَرْیَمَ لَقُلْتُ فِیکَ الْیَوْمَ مَقَالًا لَا تَمُرُّ بِمَلَإٍ إِلَّا أَخَذُوا التُّرَابَ مِنْ تَحْتِ قَدَمَیْکَ وَ مِنْ فَضْلِ طَهُورِکَ فَاسْتَشْفَوْا بِهِ وَ لَکِنْ حَسْبُکَ أَنْ تَکُونَ مِنِّی وَ أَنَا مِنْکَ وَ تَرِثَنِی وَ أَرِثَکَ وَ أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدِی وَ أَنَّکَ تُبْرِئُ ذِمَّتِی وَ تُقَاتِلُ عَلَى سُنَّتِی وَ أَنْتَ غَداً فِی الْآخِرَةِ أَقْرَبُ النَّاسِ مِنِّی وَ أَنَّکَ أَوَّلُ مَنْ یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ وَ أَنَّکَ عَلَى الْحَوْضِ خَلِیفَتِی وَ أَنَّکَ أَوَّلُ مَنْ یُکْسَى مَعِی وَ أَنَّکَ أَوَّلُ دَاخِلِ الْجَنَّةِ مِنْ أُمَّتِی وَ أَنَّ شِیعَتَکَ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ مُبْیَضَّةً وُجُوهُهُمْ حَوْلِی أَشْفَعُ لَهُمْ وَ یَکُونُونَ غَداً فِی الْجَنَّةِ جِیرَانِی وَ أَنَّ حَرْبَکَ حَرْبِی وَ سِلْمَکَ سِلْمِی وَ أَنَّ سَرِیرَتَکَ سَرِیرَتِی وَ عَلَانِیَتَکَ عَلَانِیَتِی وَ أَنَّ وُلْدَکَ وُلْدِی وَ أَنَّکَ مُنْجِزٌ عِدَاتِی وَ أَنَّکَ عَلَى الْحَوْضِ وَ لَیْسَ أَحَدٌ مِنَ الْأُمَّةِ یَعْدِلُکَ عِنْدِی وَ أَنَّ الْحَقَّ عَلَى لِسَانِکَ وَ فِی قَلْبِکَ وَ بَیْنَ عَیْنَیْکَ وَ أَنَّ الْإِیمَانَ خَالَطَ لَحْمَکَ وَ دَمَکَ کَمَا خَالَطَ لَحْمِی وَ دَمِی وَ أَنَّهُ لَا یَرِدُ عَلَى الْحَوْضِ مُبْغِضٌ لَکَ وَ لَنْ یَغِیبَ عَنْهُ مُحِبٌّ لَکَ «1» حَتَّى یَرِدَ عَلَیَّ الْحَوْضَ مَعَکَ یَا عَلِیُّ فَخَرَّ عَلِیٌّ ع سَاجِداً ثُمَّ قَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی مَنَّ عَلَیَّ بِالْإِسْلَامِ وَ عَلَّمَنِی الْقُرْآنَ وَ حَبَّبَنِی إِلَى خَیْرِ الْبَرِیَّةِ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ إِحْسَاناً مِنْهُ إِلَیَّ وَ فَضْلًا مِنْهُ عَلَیَّ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا عَلِیُّ لَوْ لَا أَنْتَ لَمْ یُعْرَفِ الْمُؤْمِنُونَ مِنْ بَعْدِی‏

[6] . احادیث با این مضمون که شیعیان با وجوه نورانی در قیامت محشور می‌شوند بسیار زیاد است که موارد فوق تنها مشتی از نمونه خروار بود و برخی دیگر ذیل آیه «یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهٌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ‏» (آل عمران/106) ان شاء الله خواهد آمد؛ و از باب نمونه برخی دیگر در اینجا تقدیم می‌شود:

مثلا در خطبه الوسیله:

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏8، ص: 25

 

همچنین در بشارة المصطفى لشیعة المرتضى (ط - القدیمة)، النص، ص: 155

[7]. این حدیث قبلا در جلسه 966، حدیث2 نیز گذشت: https://yekaye.ir/an-nesa-4-36/

[8] . قَالَ جَعْفَرٌ: وَ حَدَّثَنِی حُمَیْدُ بْنُ شُعَیْبٍ، عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ، قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَّ الْمُتَحَابِّینَ فِی اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ قَدْ أَضَاءَ نُورُ وُجُوهِهِمْ وَ نُورُ أَجْسَادِهِمْ وَ نُورُ مَنَابِرِهِمْ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ حَتَّى یُعْرَفُونَ بِهِ، فَیُقَالُ: هَؤُلَاءِ الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ.

[9] . عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ مُرْسَلًا عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ قَدْ أَضَاءَ نُورُ وُجُوهِهِمْ [وَ] أَجْسَادِهِمْ وَ نُورُ مَنَابِرِهِمْ کُلَّ شَیْ‏ءٍ حَتَّى یُعْرَفُوا بِالْمُتَحَابِّینَ فِی اللَّهِ

[10] . أَبِی ره عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ المتحابین [الْمُتَحَابُّونَ‏] فِی اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ قَدْ أَضَاءَ نُورُ وُجُوهِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ نُورُ مَنَابِرِهِمْ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ حَتَّى یُعْرَفُوا أَنَّهُمُ الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.